دستگاه تست ضربه چارپی (Charpy Impact Test) یکی از ابزارهای مهم در ارزیابی مقاومت مواد به ضربه و شکست است. این دستگاه برای تعیین میزان انرژی جذب شده توسط ماده هنگام شکست تحت شرایط ضربهای استفاده میشود. این تست بهویژه در صنایع مختلف برای ارزیابی مواد فلزی و غیر فلزی کاربرد دارد.
مشخصات فنی دستگاه تست ضربه چارپی
- بدنه اصلی و پایه
- جنس: معمولاً از فولاد مقاوم و سنگین ساخته شده است تا پایداری دستگاه در حین آزمایش حفظ شود.
- ابعاد: بسته به نوع دستگاه و استانداردهای مورد استفاده، متفاوت است.
- پاندول
- طول: بسته به مدل دستگاه، طول پاندول متفاوت است.
- وزن: وزنه پاندول به گونهای طراحی شده که انرژی مشخصی به نمونه وارد کند. معمولاً وزن پاندول بین 15 تا 50 کیلوگرم است.
- زاویه آزادسازی: پاندول از یک زاویه مشخص (معمولاً 140 درجه) رها میشود تا به نمونه برخورد کند.
- نگهدارنده نمونه
- ابعاد نمونه: استانداردهای معمول شامل نمونههایی با ابعاد 10x10x55 میلیمتر میباشد.
- فاصله بین دو نگهدارنده: معمولاً 40 میلیمتر است.
- سیستم اندازهگیری انرژی
- مقیاس انرژی: دستگاههای چارپی دارای مقیاسهایی برای اندازهگیری دقیق انرژی جذب شده توسط نمونه در حین شکست هستند.
روش انجام آزمون ضربه چارپی
- آمادهسازی نمونه
- شکل و ابعاد: نمونهها باید طبق استانداردهای مشخص مانند ASTM E23 یا ISO 148-1 آماده شوند. معمولاً نمونهها به شکل مستطیل و دارای شیار V شکل یا U شکل هستند.
- شرایط نگهداری: نمونهها باید در شرایط محیطی استاندارد نگهداری شوند.
- نصب نمونه در دستگاه
- نمونه بین دو نگهدارنده قرار گرفته و پاندول در وضعیت آمادهباش قرار میگیرد.
- اجرای تست
- پاندول از زاویه مشخص رها شده و به نمونه برخورد میکند. انرژی جذب شده توسط نمونه در حین شکست توسط سیستم اندازهگیری ثبت میشود.
- تحلیل دادهها
- انرژی جذب شده توسط نمونه به عنوان معیاری برای مقاومت به ضربه و شکست ماده تحلیل میشود.
کاربردهای تست ضربه چارپی
- صنایع خودروسازی
- ارزیابی مقاومت قطعات فلزی و پلیمری به ضربه و شکست.
- صنایع ساختمانی
- بررسی مقاومت مواد ساختمانی مانند فولاد و بتن در برابر ضربات.
- صنایع نفت و گاز
- ارزیابی مقاومت لولهها و تجهیزات تحت فشار در شرایط ضربهای.
- تحقیق و توسعه
- مطالعه و بهبود خواص مکانیکی مواد جدید.
استانداردهای مرتبط
- ASTM E23: استاندارد روشهای آزمون برای تعیین مقاومت به ضربه مواد فلزی با استفاده از دستگاه چارپی.
- ISO 148-1: استاندارد بینالمللی برای تعیین مقاومت به ضربه مواد فلزی با استفاده از دستگاه چارپی.
دستگاه تست ضربه چارپی -مطابق با استاندارد1-9277
ISIRI6981
مارک بن افزار- مجهز به نمایشگر bon800
-با قدرت 15 ژول
-وزنه آونگ 5/2 کیلوگرم
-سرعت برخورد : 6/3 متر بر ثانیه
-زاویه رهایی : 150 درجه
- عرض گیره نمونه : بین 5 تا 10 سانتیمتر
نتیجهگیری
دستگاه تست ضربه چارپی با ویژگیها و دقت بالا، ابزار مهمی برای ارزیابی مقاومت مواد به ضربه و شکست در صنایع مختلف است. با استفاده از این دستگاه و رعایت دقیق استانداردها، میتوان از کیفیت و عملکرد مطلوب مواد اطمینان حاصل کرد.